Pytanie, dlaczego prawosławni obchodzą Boże Narodzenie później niż katolicy, jest bardzo stare. Dyskutowano o nim przez wieki, a odpowiedź na nie wciąż pozostaje w sferze domysłów. Jednak najtrafniejsza odpowiedź brzmi: zależy to od tradycji, kalendarza i długości dwunastu dni Bożego Narodzenia.
Tradycje
Prawosławni obchodzą Boże Narodzenie nieco później niż reszta świata. Kościół prawosławny stosuje kalendarz juliański, który jest o 13 dni opóźniony w stosunku do kalendarza gregoriańskiego.
Dla wielu prawosławnych Boże Narodzenie jest czwartą najważniejszą datą chrześcijańską. To także czas obdarowywania się prezentami i spędzania czasu z rodziną i przyjaciółmi.
Święta Bożego Narodzenia to czas pokoju i uzdrowienia duszy. Podczas gdy większość zachodnich chrześcijan świętuje narodziny Jezusa 25 grudnia, prawosławni skupiają się na chrzcie Chrystusa. To wydarzenie oznacza początek zmartwychwstania.
W średniowieczu chrześcijaństwo zastąpiło wierzenia pogańskie. W tym okresie ludzie z różnych kultur zaczęli tworzyć wspólnoty w miastach. Wielu z tych imigrantów przyniosło ze sobą różne praktyki religijne.
Niektórzy uważają, że prawdziwe pochodzenie świąt Bożego Narodzenia miało miejsce podczas przesilenia zimowego. 12 dni Świąt Bożego Narodzenia, które obchodzono w tym czasie, były czasem ucztowania i zabawy.
Post w Wigilię
Wigilia jest czasem świętowania dla prawosławnych chrześcijan. Kończy ona okres postu. Dzień rozpoczynają nieszpory, a kontynuuje go Boska Liturgia. Po Liturgii odbywa się uczta.
Wigilijny posiłek składa się z 12 potraw. Wśród nich jest zupa z buraków, kapusta kiszona i pojedyncze placki warzywne. Do posiłku zwykle dodaje się wino i oliwę.
Tradycyjne potrawy to kutia, potrawa przypominająca kaszę, zrobiona z orzechów włoskich, rodzynek, maku i pełnej pszenicy. Vzvar to słodki napój, który tradycyjnie pije się przy narodzinach dziecka. Niektóre rodziny podają sochivo, tradycyjne rosyjskie danie z owocami i miodem.
Post w Wigilię to nie tylko tradycja chrześcijańska, ale także praktyka wielu innych wyznań. Według Biblii Jezus rozpoczął swoją służbę od postu. Zachęcał swoich uczniów do pójścia za jego przykładem. Ponadto chrześcijanom zalecano post jako sposób na ograniczenie łakomstwa i kontrolowanie swoich namiętności.
Obserwacja Dwunastu Dni Świąt Bożego Narodzenia
W większości kultur Dwanaście Dni Świąt Bożego Narodzenia odnosi się do okresu od 25 grudnia do 5 stycznia i obejmuje szereg religijnych i świątecznych zachowań. Istnieje jednak kilka różnic między dwunastoma dniami Bożego Narodzenia obchodzonymi przez różne wyznania.
W starożytnym Kościele zachodnim dwanaście dni Bożego Narodzenia było wielkim świętem „narodzin”. Obejmowało ono obchody narodzin Chrystusa oraz różne wydarzenia związane z jego narodzinami. Na przykład osiem dni po narodzinach Chrystusa obrzezano niemowlęta płci męskiej i nadano im wtedy imiona.
Dwanaście dni Świąt Bożego Narodzenia było również czasem odnowy i poświęcenia dla Kościoła. Był to czas małych symbolicznych prezentów, ucztowania i zabawy. Niektóre kościoły zawieszały nawet post na te 12 dni.
W przeszłości różne wyznania nie przestrzegały jednak dokładnej kolejności wydarzeń. Niektóre, na przykład, obchodziły Boże Narodzenie w styczniu, podczas gdy inne, na przykład Anglia Tudorów, pościły przez cztery tygodnie przed Bożym Narodzeniem.
Kalendarz gregoriański a kalendarz juliański
Święto Bożego Narodzenia jest obchodzone przez prawosławnych według kalendarza juliańskiego, chociaż niektóre kraje prawosławne przyjmują kalendarz gregoriański. To święto jest obchodzone przede wszystkim 7 stycznia w Europie Wschodniej.
Jednakże protestanci i prawosławni w świecie zachodnim obchodzą Boże Narodzenie 25 grudnia. Różnica czasu między tymi dwoma datami powoduje wiele zamieszania. Niektóre kraje obchodzą Boże Narodzenie 7 stycznia, inne 25 grudnia, a jeszcze inne mają święta w obu tych dniach.
Kalendarz gregoriański został wprowadzony w 1582 roku przez papieża Grzegorza XIII. Został on powszechnie przyjęty w dzisiejszym świecie. Większość chrześcijan używa kalendarza gregoriańskiego do obliczania dat chrztu i obchodów dni świętych.
Przed wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego większość chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu używała kalendarza juliańskiego. Używano go do XVI wieku, kiedy to papież Grzegorz XIII zmienił go. Zrobił to, by poprawić nieścisłości w kalendarzu juliańskim. Jego reforma kalendarza juliańskiego w 1582 roku miała na celu usunięcie rozbieżności między kalendarzem a obliczonym czasem astronomicznym.